Wat houdt een air-gapped storage oplossing precies in?

Een air-gapped storage oplossing is een databeveiligingsmethode waarbij je opslagsystemen fysiek of logisch worden geïsoleerd van het bedrijfsnetwerk en internet. Het creëert een onoverbrugbare kloof tussen je bedrijfsdata en potentiële cyberdreigingen. In tegenstelling tot traditionele backup-methoden, waar gegevens vaak verbonden blijven met het netwerk, biedt air-gapping een extra beveiligingslaag die vooral effectief is tegen ransomware en andere geavanceerde cyberaanvallen. Deze oplossing wordt steeds vaker ingezet door organisaties die hun meest kritieke data willen beschermen tegen de groeiende dreigingen in het huidige cyberlandschap.

Wat is air-gapped storage en waarom is het belangrijk?

Air-gapped storage is een beveiligingsmethode waarbij je data wordt opgeslagen op systemen die volledig geïsoleerd zijn van je reguliere netwerkomgeving en het internet. Deze isolatie creëert letterlijk een ‘luchtkloof’ (air gap) die voorkomt dat kwaadwillenden digitaal toegang kunnen krijgen tot je opgeslagen data.

De belangrijkheid van air-gapped storage is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Met de explosieve groei van ransomware-aanvallen richten cybercriminelen zich steeds vaker op backupsystemen om herstelmogelijkheden te saboteren. Door je kritieke data in een air-gapped omgeving te plaatsen, zorg je voor een onbereikbare kopie die zelfs bij een volledige compromittering van je netwerk intact blijft.

Deze methode is vooral belangrijk voor organisaties in sectoren zoals financiële dienstverlening, gezondheidszorg, overheid en industrie, waar dataverlies of -corruptie verstrekkende gevolgen kan hebben. Met de invoering van strengere regelgeving zoals DORA, NIS2 en GDPR wordt het bewijsbaar kunnen herstellen van data steeds meer een wettelijke verplichting.

Hoe werkt een air-gapped storage oplossing in de praktijk?

In de praktijk kun je een air-gapped storage oplossing op twee manieren implementeren: fysiek of logisch. Bij een fysieke air gap staat je opslagsysteem volledig los van alle netwerken. Data wordt overgebracht via verwijderbare media, zoals tapes of externe harde schijven, die na gebruik weer worden losgekoppeld.

Bij een logische (of virtuele) air gap blijft de fysieke verbinding intact, maar worden netwerkverbindingen strikt gecontroleerd en alleen tijdens geplande momenten toegestaan. Buiten deze momenten is het systeem volledig afgesloten. De basiswerking ziet er als volgt uit:

1. Data wordt vanuit productiesystemen gekopieerd of geback-upt
2. Deze backup wordt via een eenrichtingsverbinding naar een air-gapped systeem getransporteerd
3. Het air-gapped systeem maakt de data onveranderbaar (immutable) zodat deze niet kan worden gewijzigd of verwijderd
4. Toegang tot de air-gapped omgeving is strikt beperkt en vereist vaak meervoudige authenticatie
5. Bij hersteloperaties wordt data volgens strikte procedures teruggehaald

Moderne air-gapped oplossingen maken vaak gebruik van geautomatiseerde processen waarbij de air gap alleen kort wordt overbrugd tijdens geplande backup-momenten, waarna het systeem automatisch weer wordt geïsoleerd.

Wat zijn de belangrijkste voordelen van air-gapped storage?

Air-gapped storage biedt verschillende belangrijke voordelen voor je databeveiliging. De meest directe is de bescherming tegen ransomware. Omdat ransomware zich verspreidt via netwerkverbindingen, kan het een werkelijk geïsoleerd systeem niet bereiken.

Andere belangrijke voordelen zijn:

• Verhoogde cyberweerbaarheid tegen geavanceerde aanvallen die vaak ook backupsystemen als doelwit hebben
• Aantoonbare compliance met regelgeving zoals DORA en NIS2, die expliciete maatregelen vereisen voor dataherstel na cyberincidenten
• Langetermijnbewaring van data zonder continu beveiligingsrisico
• Volledige controle over dataretentie en toegangsbeleid, onafhankelijk van externe cloudproviders
• Bescherming tegen insider threats, omdat zelfs personen met hoge toegangsrechten de air-gapped data niet eenvoudig kunnen manipuleren

Een bijkomend voordeel is dat air-gapped systemen vaak eenvoudiger zijn dan complexe online systemen, wat ze minder kwetsbaar maakt voor configuratiefouten of softwarebugs die tot beveiligingsproblemen kunnen leiden.

Waarin verschilt air-gapped storage van traditionele backup-oplossingen?

Het belangrijkste verschil tussen air-gapped storage en traditionele backup-oplossingen is de mate van isolatie. Traditionele backups blijven vaak verbonden met het netwerk, terwijl air-gapped oplossingen een volledige scheiding creëren.

Traditionele backup-oplossingen volgen vaak het 3-2-1 principe: drie kopieën, waarvan twee op verschillende media en één offsite. Air-gapped storage gaat een stap verder door niet alleen offsite opslag te bieden, maar deze ook volledig te isoleren van het netwerk.

Een ander belangrijk verschil is dat air-gapped oplossingen vaak worden gecombineerd met onveranderbare (immutable) opslagtechnologieën, waardoor data niet alleen geïsoleerd is, maar ook beschermd tegen wijziging of verwijdering gedurende een vastgestelde retentieperiode. Dit maakt ze essentieel voor effectieve data recovery na een cyberaanval.

Welke soorten air-gapped oplossingen zijn er beschikbaar?

Er zijn verschillende soorten air-gapped oplossingen beschikbaar, elk met eigen kenmerken en toepassingen. De meest voorkomende zijn:

Fysieke air-gapped oplossingen:

• Tape-backups – De traditionele vorm van air-gapping waarbij data op tapes wordt opgeslagen die fysiek worden verwijderd en offsite bewaard
• Verwisselbare harde schijven – Moderne variant van tape-backups met snellere toegang tot data
• Geïsoleerde backup-apparaten – Speciale hardware die geen netwerkverbindingen toestaat buiten gecontroleerde momenten

Logische air-gapped oplossingen:

• Immutable Data Vaults (IDV) – Systemen die data onveranderbaar opslaan in een strikt geïsoleerd netwerk
• Cloud air-gapped oplossingen – Cloudgebaseerde systemen met strikte toegangscontroles en tijdelijke verbindingen
• Virtuele air gaps – Software-gedreven isolatie waarbij verbindingen alleen tijdens geplande momenten worden toegestaan

Voor grotere organisaties zijn hybride oplossingen vaak het meest geschikt, waarbij kritieke data zowel in fysieke als logische air-gapped omgevingen wordt bewaard. Kleinere organisaties kiezen vaker voor managed services die logische air-gapping bieden zonder de complexiteit van het zelf beheren van fysieke systemen.

Hoe integreer je air-gapped storage in je bestaande beveiligingsstrategie?

Het integreren van air-gapped storage in je bestaande beveiligingsstrategie begint met een grondige risicobeoordeling. Bepaal welke data het meest kritiek is voor je bedrijfscontinuïteit en focus je air-gapped strategie daar in eerste instantie op.

Volg deze praktische stappen voor een succesvolle integratie:

1. Identificeer je meest waardevolle data-assets en systemen die absolute bescherming vereisen
2. Kies een air-gapped oplossing die past bij je IT-infrastructuur en beveiligingseisen
3. Ontwikkel duidelijke procedures voor zowel backup als herstelprocessen
4. Implementeer een Zero Trust architectuur rondom je air-gapped omgeving
5. Test je herstelprocedures regelmatig om te verzekeren dat ze effectief zijn
6. Documenteer alles voor compliance-doeleinden en bedrijfscontinuïteitsplanning

Een effectieve air-gapped strategie staat niet op zichzelf, maar vormt een geïntegreerd onderdeel van je bredere cyber recovery plan. Combineer air-gapping met andere beveiligingsmaatregelen zoals endpoint protection, netwerkmonitoring en beveiligingstraining voor medewerkers.

Belangrijk is ook om je air-gapped oplossing te laten aansluiten bij je bestaande backup- en herstelprocessen, zodat het een versterking vormt in plaats van een aparte silo.

Wat moet je overwegen bij het kiezen van een air-gapped storage oplossing?

Bij het kiezen van een air-gapped storage oplossing zijn er verschillende factoren die je zorgvuldig moet afwegen. Begin met het bepalen van je specifieke beveiligingseisen en complianceverplichtingen.

Belangrijke overwegingen zijn:

• Schaalbaarheid – Kan de oplossing meegroeien met je data-omvang?
• Herstelsnelheid – Hoe snel kun je data terughalen wanneer nodig?
• Automatisering – In hoeverre kunnen backup- en testprocessen worden geautomatiseerd?
• Beheergemak – Hoe complex is het dagelijks beheer van de oplossing?
• Verificatiemogelijkheden – Biedt de oplossing mogelijkheden om de integriteit van backups te verifiëren?
• Totale kosten – Niet alleen aanschafkosten, maar ook beheer en mogelijke impact op operationele processen
• Integratieniveau – Hoe goed integreert de oplossing met je bestaande IT-infrastructuur?

Overweeg ook of je een volledig beheerde oplossing wilt of liever zelf de controle houdt. Bij een managed service ligt de operationele verantwoordelijkheid bij de dienstverlener, wat vaak leidt tot lagere interne beheerlasten en toegang tot gespecialiseerde expertise.

Vraag potentiële leveranciers naar hun aanpak voor het regelmatig testen van herstelprocessen. Een air-gapped oplossing heeft alleen waarde als je zeker weet dat je data daadwerkelijk kan worden teruggehaald wanneer nodig.

Conclusie: Je data veilig houden met de juiste oplossing

Air-gapped storage vormt een krachtige verdedigingslinie in je cyberbeveiligingsstrategie, vooral in een tijd waarin ransomware-aanvallen steeds geavanceerder worden. De fysieke of logische isolatie die deze oplossingen bieden, zorgt voor een laatste redmiddel wanneer andere beveiligingsmaatregelen falen.

De juiste air-gapped oplossing hangt af van je specifieke situatie, waaronder de aard van je data, je complianceverplichtingen en je bestaande IT-infrastructuur. Wat voor elke organisatie geldt, is dat een goed geïmplementeerde air-gapped strategie je weerbaarheid tegen cyberaanvallen aanzienlijk versterkt.

Bij E-Storage begrijpen we de complexiteit van moderne databeveiliging en bieden we air-gapped storage oplossingen die niet alleen technisch robuust zijn, maar ook aansluiten bij praktische bedrijfsbehoeften. Onze diensten helpen je bij het implementeren van een effectieve cyber recovery strategie die voldoet aan de strengste eisen van wet- en regelgeving zoals DORA en NIS2, zonder dat dit ten koste gaat van gebruiksgemak of herstelsnelheid.

Door te kiezen voor een goed ontworpen air-gapped oplossing, zet je een belangrijke stap in het beschermen van je meest waardevolle digitale bezittingen tegen de groeiende cyberdreigingen van vandaag en morgen.

Meer weten? Neem vandaag contact op met ons