Wat is het verschil tussen disaster recovery en cyber recovery?

Disaster recovery en cyber recovery zijn beide belangrijke onderdelen van een bedrijfscontinuïteitsplan, maar ze hebben verschillende doelen en werkwijzen. Disaster recovery richt zich primair op het herstellen van IT-systemen na fysieke calamiteiten zoals natuurrampen, brand of stroomstoringen. Cyber recovery daarentegen is specifiek ontworpen om organisaties te helpen herstellen van gerichte cyberaanvallen zoals ransomware, waarbij data wordt versleuteld of gestolen. Het belangrijkste verschil zit in de beschermingsmaatregelen: waar disaster recovery focust op redundantie en snelle failover, draait cyber recovery om geïsoleerde backups, data-integriteitsvalidatie en gespecialiseerde herstelomgevingen die bestand zijn tegen geavanceerde cyberaanvallen.

Waarom is het onderscheid tussen disaster recovery en cyber recovery belangrijk?

Het onderscheid tussen disaster recovery en cyber recovery is belangrijker geworden door de toenemende digitalisering en de groeiende dreiging van cyberaanvallen. Waar traditionele calamiteiten vaak zichtbaar en lokaal zijn, kunnen cyberaanvallen onopgemerkt blijven en zelfs je backupsystemen infecteren.

Bij fysieke calamiteiten zoals stroomstoringen of brand is de oorzaak meestal duidelijk en kun je vertrouwen op je reguliere backups. Bij een cyberaanval is de situatie complexer – kwaadwillenden kunnen al maanden in je systemen aanwezig zijn en ook je backups gecompromitteerd hebben.

De financiële impact van langdurige downtime is enorm. Onderzoek toont aan dat organisaties zich steeds meer bewust worden van het feit dat traditionele disaster recovery plannen onvoldoende bescherming bieden tegen gerichte cyberaanvallen. Het vereist specialistische kennis en aangepaste strategieën om je data effectief te beschermen tegen beide soorten bedreigingen.

Daarnaast stellen nieuwe regelgevingen zoals DORA en NIS2 specifieke eisen aan hoe organisaties zich moeten voorbereiden op en herstellen van cyberincidenten, wat het onderscheid nog relevanter maakt.

Wat is disaster recovery precies?

Disaster recovery is een verzameling procedures en technologieën die bedrijven in staat stellen hun IT-infrastructuur en gegevens te herstellen na een calamiteit. Het is primair gericht op het waarborgen van de continuïteit bij fysieke gebeurtenissen zoals natuurrampen, brandschade, stroomstoringen of hardwarestoringen.

De klassieke aanpak van disaster recovery omvat:

• Regelmatige backups van data en systemen
• Redundante hardware op alternatieve locaties
• Hot/warm/cold sites als uitwijkmogelijkheden
• Gedocumenteerde herstelprocedures

Bij disaster recovery draait alles om twee kritieke prestatie-indicatoren:

• Recovery Time Objective (RTO): de maximaal acceptabele tijd om systemen te herstellen na een incident. Bijvoorbeeld, een RTO van 4 uur betekent dat je kritieke systemen binnen 4 uur weer operationeel moeten zijn.
• Recovery Point Objective (RPO): de maximaal acceptabele hoeveelheid dataverlies, gemeten in tijd. Een RPO van 1 uur betekent dat je maximaal de data van het laatste uur mag verliezen.

Traditionele disaster recovery gaat ervan uit dat je backups intact blijven en niet aangetast worden door de calamiteit zelf. Voor veel fysieke bedreigingen is deze aanname terecht, maar bij cyberaanvallen is dit een riskante veronderstelling.

Wat houdt cyber recovery in?

Cyber recovery is een gespecialiseerde benadering van dataherstel die specifiek ontworpen is om de gevolgen van cyberaanvallen zoals ransomware, malware en gerichte hacks te bestrijden. Anders dan disaster recovery, gaat cyber recovery uit van het worst-case scenario waarbij aanvallers mogelijk toegang hebben gekregen tot je volledige IT-infrastructuur, inclusief je backupsystemen.

Kenmerkende elementen van een effectieve cyber recovery strategie zijn:

• Air-gapped backups: fysiek of logisch geïsoleerde kopieën van kritieke data die niet toegankelijk zijn vanaf het bedrijfsnetwerk, waardoor ze beschermd blijven tegen ransomware
• Immutable storage: opslagtechnologie waarbij data niet kan worden gewijzigd of verwijderd gedurende een vooraf ingestelde periode, zelfs niet door systeembeheerders
• Geïsoleerde herstelomgevingen: afgesloten testomgevingen waar je veilig kunt controleren of herstelde systemen vrij zijn van malware voordat je ze terugplaatst in productie
• Automatische malwaredetectie: geavanceerde tools die anomalieën in backupdata kunnen detecteren, wat mogelijk wijst op een infectie
• Data-integriteitsvalidatie: processen om te verifiëren dat herstelde gegevens niet gecompromitteerd of gecorrumpeerd zijn

Cyber recovery vereist ook een ander denkmodel: in plaats van enkel te focussen op RTO’s en RPO’s, ligt de nadruk op het identificeren van de laatste “schone” kopie van data (voordat de aanval plaatsvond) en het valideren van de integriteit van deze data.

Waarom is traditionele disaster recovery niet voldoende tegen cyberaanvallen?

Traditionele disaster recovery biedt onvoldoende bescherming tegen moderne cyberaanvallen omdat deze methoden niet ontworpen zijn om de unieke eigenschappen van deze digitale dreigingen aan te pakken. Een fundamenteel probleem is dat klassieke disaster recovery uitgaat van intacte backups, terwijl cybercriminelen juist doelbewust backupsystemen aanvallen.

Hier zijn de belangrijkste beperkingen van disaster recovery bij cyberaanvallen:

• Gecompromitteerde backups: Ransomware kan maanden onopgemerkt in systemen aanwezig zijn voordat het wordt geactiveerd. Tegen die tijd kunnen al je reguliere backups al geïnfecteerd zijn.
• Langere detectietijden: Waar fysieke calamiteiten onmiddellijk zichtbaar zijn, kunnen cyberaanvallen lang verborgen blijven. Dit maakt het bepalen van een veilig herstelpunt veel complexer.
• Geautomatiseerde replicatie: Snelle replikatie-technologieën, die bij disaster recovery als voordeel gelden, kunnen bij ransomware juist versneld de malware verspreiden naar je backupsystemen.
• Ontbreken van data-integriteitscontroles: Standaard disaster recovery processen valideren zelden of herstelde data niet gemanipuleerd is.
• Onvoldoende isolatie: De backup-infrastructuur is vaak verbonden met het primaire netwerk, waardoor aanvallers relatief eenvoudig beide kunnen bereiken.

Een recent voorbeeld dat deze beperkingen illustreert is de toenemende trend van “double extortion ransomware”, waarbij aanvallers niet alleen data versleutelen maar eerst gevoelige informatie stelen. Zelfs als je succesvol data kunt terugzetten vanuit backups, heb je dan nog steeds te maken met de gevolgen van datadiefstal.

Hoe implementeer je een effectieve cyber recovery strategie?

Het implementeren van een effectieve cyber recovery strategie vereist een gelaagde aanpak die verder gaat dan traditionele backup- en herstelmethoden. Begin met het identificeren van je meest kritieke data en systemen, en bouw vervolgens verschillende beschermingslagen rondom deze kroonjuwelen.

Hier zijn de essentiële stappen voor het opzetten van een robuuste cyber recovery strategie:

1. Creëer een geïsoleerde cyber recovery vault – Implementeer een volledig gescheiden omgeving voor je meest kritieke data. Deze vault moet:
   • Fysiek of logisch air-gapped zijn (volledig losgekoppeld van het productiesysteem)
   • Immutable storage gebruiken waar data niet kan worden gewijzigd of verwijderd
   • Strenge toegangscontroles hebben met multi-factor authenticatie
2. Automatiseer integriteitsvalidatie – Gebruik tools die automatisch kunnen controleren of backups vrij zijn van malware en integriteitsproblemen. Implementeer processen die:
   • Verdachte veranderingen in data kunnen detecteren
   • Afwijkende activiteitspatronen signaleren
   • Forensische analyses kunnen uitvoeren op backups
3. Voer regelmatig hersteltests uit – Test je cyber recovery capaciteiten in een geïsoleerde testomgeving. Deze tests moeten:
   • Minimaal elk kwartaal plaatsvinden
   • Volledige systemen herstellen en valideren
   • Documenteren dat herstel daadwerkelijk mogelijk is
4. Implementeer geautomatiseerde herstelworkflows – Ontwikkel geautomatiseerde procedures die:
   • De impact van menselijke fouten minimaliseren
   • De hersteltijd verkorten
   • Consistentie in het herstelproces garanderen
5. Onderhoud een actueel cyber recovery playbook – Documenteer duidelijke procedures die:
   • Rollen en verantwoordelijkheden definiëren
   • Communicatieprotocollen beschrijven
   • Beslissingsbevoegdheden vastleggen

Een belangrijk aspect van cyber recovery is ook het testen van je backups in een geïsoleerde omgeving voordat je ze terugzet in productie. Dit minimaliseert het risico op het opnieuw introduceren van malware in je productiesystemen.

Wat betekenen nieuwe regelgeving zoals DORA en NIS2 voor je recovery strategie?

De nieuwe Europese regelgeving zoals DORA (Digital Operational Resilience Act) en NIS2 (Network and Information Security Directive 2) stelt specifieke eisen aan hoe organisaties moeten omgaan met cyberincidenten en dataherstel. Deze regelgeving heeft directe gevolgen voor je recovery strategie en maakt het onderscheid tussen disaster recovery en cyber recovery nog belangrijker.

DORA, dat primair gericht is op de financiële sector, vereist:

• Het regelmatig testen van de herstelbaarheid van kritieke systemen
• Het kunnen aantonen dat herstelprocedures daadwerkelijk werken
• Het bijhouden van gedetailleerde logs van alle herstelactiviteiten
• Het implementeren van specifieke maatregelen tegen cyberrisico’s
• Het hebben van maximale hersteltijden (RTO’s) voor kritieke diensten

NIS2, dat van toepassing is op een bredere groep essentiële en belangrijke entiteiten, vereist:

• Het implementeren van passende technische maatregelen voor risicobeheer
• Het hebben van business continuity plannen specifiek voor cyberincidenten
• Het melden van significante incidenten binnen strikte tijdslimieten
• Het regelmatig testen van cyberveiligheidsmaatregelen

Om aan deze regelgeving te voldoen, moet je recovery strategie nu beschikken over:

• Geautomatiseerde testprocedures die de functionaliteit van herstelprocessen valideren
• Uitgebreide rapportagemogelijkheden die aantonen dat je aan de wettelijke eisen voldoet
• Versnelde herstelmogelijkheden die binnen de vereiste tijdslimieten werken
• Specifieke cyber recovery maatregelen naast traditionele disaster recovery

Deze nieuwe regelgeving benadrukt dat organisaties niet alleen moeten kunnen herstellen, maar ook moeten kunnen bewijzen dat ze dat kunnen – een vereiste waar veel traditionele disaster recovery plannen niet op zijn ingericht.

Hoe maak je de juiste keuze tussen disaster en cyber recovery voor jouw organisatie?

Het maken van de juiste keuze tussen disaster recovery en cyber recovery is geen kwestie van of-of, maar van en-en. Moderne organisaties hebben beide nodig, maar de juiste balans hangt af van je specifieke risicoprofiel, bedrijfsprocessen en compliance-vereisten.

Begin met een grondige risicoanalyse van je organisatie, waarbij je kijkt naar:

• Dreigingslandschap: In welke sector opereer je en hoe aantrekkelijk ben je voor cybercriminelen?
• Data-afhankelijkheid: Hoe kritiek is data voor je dagelijkse operaties?
• Geografische spreiding: Hoe kwetsbaar ben je voor lokale fysieke calamiteiten?
• Compliance-vereisten: Welke specifieke herstel- en rapportagevereisten gelden voor jouw sector?

Op basis van deze analyse kun je een gebalanceerde aanpak ontwikkelen die:

1. Je kritieke systemen identificeert en classificeert op basis van zowel business impact als cyberrisico
2. Verschillende beschermingsniveaus implementeert, waarbij de meest kritieke systemen de hoogste bescherming krijgen
3. Een combinatie van disaster en cyber recovery maatregelen toepast, afgestemd op specifieke dreigingsscenario’s
4. Een duidelijk herstelplan omvat voor verschillende soorten incidenten, van stroomstoringen tot ransomware-aanvallen

Overweeg daarbij factoren zoals:

• Budget en resources beschikbaar voor recovery-oplossingen
• Technische complexiteit van je IT-omgeving
• Interne expertise versus de behoefte aan externe ondersteuning
• Schaalbaarheid van oplossingen naarmate je organisatie groeit

Voor veel organisaties is een gelaagde benadering het meest effectief: traditionele disaster recovery voor algemene bedrijfscontinuïteit, aangevuld met speciale cyber recovery maatregelen voor je meest kritieke data en systemen.

Conclusie: Naar een geïntegreerde aanpak voor bedrijfscontinuïteit

Het verschil tussen disaster recovery en cyber recovery is meer dan een semantische kwestie. Disaster recovery biedt bescherming tegen fysieke calamiteiten door redundantie en snelle failover, terwijl cyber recovery zich richt op het bestrijden van cyberaanvallen middels geïsoleerde backups en data-integriteitsvalidatie.

In het huidige dreigingslandschap hebben organisaties beide benaderingen nodig. Een geïntegreerde aanpak combineert het beste van beide werelden: de beproefde methoden van disaster recovery voor fysieke calamiteiten en de geavanceerde beschermingsmaatregelen van cyber recovery voor digitale dreigingen.

Belangrijke inzichten om mee te nemen:

• Cyberaanvallen vereisen specifieke herstelstrategieën die verder gaan dan traditionele disaster recovery
• Nieuwe regelgeving zoals DORA en NIS2 dwingt organisaties om hun cyber recovery capaciteiten te verbeteren
• Een effectieve recovery strategie moet regelmatig getest en gedocumenteerd worden
• Een gelaagde beschermingsaanpak biedt de beste balans tussen kosten en risicomitigatie

Bij e-storage begrijpen we dat elke organisatie unieke uitdagingen heeft op het gebied van data recovery. We helpen je bij het ontwikkelen van een geïntegreerde aanpak die zowel beschermt tegen traditionele calamiteiten als moderne cyberdreigingen, terwijl je voldoet aan alle relevante wet- en regelgeving. Met onze expertise in cyber recovery en data protection kunnen we je helpen de continuïteit van je bedrijf te waarborgen, wat er ook gebeurt.

Meer weten? Neem vandaag contact op met ons