Welke risico’s loop ik als mijn bedrijf niet voldoet aan de richtlijnen voor dataveiligheid?

De toenemende druk van dataveiligheidsrichtlijnen voor bedrijven

Je hebt het vast gemerkt: de regels rondom dataveiligheid worden steeds strenger en complexer. Sinds de invoering van de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) in 2018 is er een ware golf aan nieuwe regelgeving over ons heen gekomen. Uit recent onderzoek blijkt dat het aantal dataveiligheidsrichtlijnen voor bedrijven in de afgelopen vijf jaar met maar liefst 43% is toegenomen.

Naast de AVG hebben we nu ook te maken met sectorspecifieke regels zoals NIS2 voor kritieke infrastructuur en DORA voor de financiële sector. De boetes bij overtreding zijn ook niet mals – tot wel 4% van je wereldwijde jaaromzet! En het is niet alleen theorie: in 2022 deelde de Autoriteit Persoonsgegevens voor ruim €3,7 miljoen aan boetes uit, bijna twee keer zoveel als het jaar ervoor.

Veel bedrijven worstelen met deze berg aan regels. Uit een peiling onder Nederlandse ondernemers blijkt dat 67% moeite heeft om bij te blijven met alle veranderingen in databeveiligingsregels. Vooral het bijhouden van de juiste documentatie en het uitvoeren van risicoanalyses vormen struikelblokken. En laten we eerlijk zijn, wie zit er nu te wachten op nóg meer administratieve rompslomp?

Juridische risico’s en boetes bij non-compliance

Laten we niet om de hete brij heen draaien: de financiële gevolgen van het niet naleven van dataveiligheidsrichtlijnen kunnen enorm zijn. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) kan boetes opleggen tot €20 miljoen of 4% van je wereldwijde jaaromzet – afhankelijk van welk bedrag hoger is. En die boetes zijn niet theoretisch; ze worden daadwerkelijk uitgedeeld.

Neem bijvoorbeeld de boete van €750.000 die de AP in 2021 oplegde aan TikTok, of de €475.000 boete voor Booking.com na een datalek. En zelfs kleinere bedrijven blijven niet buiten schot: een middelgrote zorginstelling kreeg €15.000 boete voor onvoldoende beveiliging van patiëntgegevens. Deze bedragen zijn directe kosten die rechtstreeks je bedrijfsresultaat raken.

Naast boetes loop je ook juridisch risico als bestuurder. Bestuurders kunnen persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor nalatigheid bij databeveiliging. Als je verzaakt hebt om redelijke maatregelen te nemen, kunnen aandeelhouders of gedupeerden je persoonlijk aansprakelijk stellen. En het proces van een AP-onderzoek zelf is al belastend: gemiddeld duurt zo’n onderzoek 7 tot 11 maanden, waarin je veel tijd en middelen kwijt bent aan het aanleveren van informatie en het voeren van verweer.

Wat zijn de reputatie- en klantverliesrisico’s?

Een datalek of privacy-incident heeft niet alleen juridische gevolgen – de schade aan je reputatie kan nog veel groter zijn. Uit onderzoek van PwC blijkt dat 87% van de consumenten zal stoppen met zaken doen met een bedrijf dat onzorgvuldig met hun gegevens omgaat. En in deze tijd van sociale media verspreidt slecht nieuws zich razendsnel.

Neem het voorbeeld van een Nederlandse webwinkel die in 2022 klantgegevens lekte. Hoewel de boete ‘slechts’ €50.000 bedroeg, verloor het bedrijf in de drie maanden na het incident ruim 15% van zijn klanten. Het herstel van klantvertrouwen duurde meer dan een jaar, met een geschatte omzetderving van €1,2 miljoen. Dat is het échte prijskaartje van reputatieschade.

Consumenten hechten steeds meer waarde aan privacy. Uit recent onderzoek blijkt dat 74% van de Nederlandse consumenten databescherming als ‘zeer belangrijk’ beschouwt bij de keuze voor een leverancier of dienstverlener. Vooral in sectoren als financiële dienstverlening, gezondheidszorg en online retail is privacy een doorslaggevende factor geworden. De langetermijneffecten op merkwaarde en klantloyaliteit zijn moeilijk in geld uit te drukken, maar vaak vele malen groter dan de directe boetes.

Operationele verstoringen en verborgen kosten

Wanneer je getroffen wordt door een beveiligingsincident, staan je systemen vaak niet meteen weer online. De gemiddelde downtime na een ransomware-aanval is maar liefst 16 dagen. Stel je voor: ruim twee weken waarin je niet of nauwelijks kunt factureren, produceren of communiceren. Voor veel bedrijven betekent dit een directe omzetderving van duizenden euro’s per dag.

De verborgen kosten gaan echter veel verder. Denk aan het inhuren van specialisten voor IT-forensisch onderzoek (gemiddeld €200-300 per uur), het betalen van overuren aan je eigen IT-team, en de mogelijke kosten voor het herstellen van systemen en data. Een gemiddeld hersteltraject na een serieus beveiligingsincident kost Nederlandse mkb-bedrijven tussen de €50.000 en €250.000.

Ook je verzekeringskosten zullen stijgen. Verzekeraars verhogen de cyberverzekeringspremies met gemiddeld 30-50% na een incident, als ze je al willen blijven verzekeren. En vergeet de productiviteitsverliezen niet: medewerkers die niet kunnen werken of veel tijd kwijt zijn met workarounds kosten je bedrijf gemiddeld 20-30% extra in loonkosten gedurende de herstelperiode. Deze kosten zie je niet direct terug op de factuur van je IT-leverancier, maar ze drukken wel degelijk op je resultaat.

Hoe kunt u controleren of uw bedrijf voldoet aan de vereiste richtlijnen?

Begin met een interne compliance-audit om te zien waar je staat. Maak een overzicht van alle persoonsgegevens die je verwerkt en controleer of je voor elke verwerking een wettelijke grondslag hebt. Check vervolgens of je verwerkersovereenkomsten met al je leveranciers up-to-date zijn en of je privacyverklaring nog klopt.

Een handige checklist voor AVG-compliance bevat in ieder geval deze punten:

• Is je verwerkingsregister compleet en actueel?
• Heb je een procedure voor het melden van datalekken?
• Zijn je medewerkers getraind in privacybewustzijn?
• Heb je technische beveiligingsmaatregelen zoals versleuteling en toegangscontrole?
• Voer je regelmatig penetratietests uit op je systemen?

Voor complexere situaties is een Data Protection Impact Assessment (DPIA) nodig. Dit is een gestructureerde risicoanalyse die verplicht is wanneer je op grote schaal gevoelige persoonsgegevens verwerkt. Hierin breng je systematisch in kaart welke risico’s je dataverwerking met zich meebrengt en welke maatregelen je neemt om deze te beperken.

Wees eerlijk: als je op meer dan twee punten van de checklist “nee” of “weet niet” moet antwoorden, is het tijd om externe expertise in te schakelen. Een onafhankelijke blik kan blinde vlekken in je dataveiligheidsbeleid aan het licht brengen en je helpen prioriteiten te stellen. Lees meer over Cyber Recovery Services.

Praktische maatregelen om snel compliance te verhogen

Wil je je dataveiligheid snel verbeteren? Begin dan met deze technische maatregelen: implementeer tweefactorauthenticatie voor alle accounts met toegang tot gevoelige gegevens, versleutel persoonsgegevens zowel tijdens opslag als verzending, en voer een strikt wachtwoordbeleid in. Deze aanpassingen kun je vaak binnen enkele weken doorvoeren.

Vergeet ook de organisatorische maatregelen niet. Stel een privacy-officer aan (dit kan ook iemand zijn die deze taak erbij doet), zorg voor regelmatige bewustwordingstrainingen voor medewerkers, en ontwikkel duidelijke procedures voor het melden en afhandelen van datalekken. Uit onderzoek blijkt dat 60% van de datalekken voorkomen had kunnen worden door goede medewerkerstraining.

Documentatie is vaak een sluitpost, maar wel cruciaal. Zorg dat je deze zaken schriftelijk vastlegt:

• Een actueel verwerkingsregister met alle datastromen
• Beleid voor dataretentie (hoe lang bewaar je welke gegevens)
• Datalekprocedures met duidelijke verantwoordelijkheden
• Resultaten van beveiligingstests en genomen verbetermaatregelen

Prioriteer je activiteiten op basis van risico. Begin met het beveiligen van de meest gevoelige gegevens (zoals gezondheidsdata of financiële informatie) en systemen die direct toegankelijk zijn vanaf het internet. Daarna kun je stap voor stap de minder kritieke systemen aanpakken. Meer informatie over hoe je je data kunt beschermen vind je bij over Data Recovery.

Hoe E-Storage je bedrijf kan ondersteunen bij dataveiligheid

Bij E-Storage begrijpen we de uitdagingen waar je voor staat op het gebied van dataveiligheid en compliance. Onze Backup and Cyber Recovery as a Service (BaaS & RaaS) is speciaal ontwikkeld om je te helpen voldoen aan de steeds strengere regelgeving, terwijl je operationele lasten worden verlicht.

We bieden een volledig beheerde service die zorgt voor veilige, geautomatiseerde en compliant data backup & recovery. Wat ons onderscheidt is onze focus op aantoonbaar herstel – we testen automatisch of je backups ook echt werken en genereren rapportages die je kunt gebruiken bij audits en compliance-controles.

Onze oplossing werkt zowel voor on-premise, cloud-native als multi-cloud infrastructuren, zodat je alle backup-behoeften via één platform kunt beheren. We schalen mee met je behoeften dankzij ons pay-as-you-grow model, of je nu terabytes of petabytes aan data hebt.

Met end-to-end versleuteling, ransomware-detectie en air-gapped storage zorgen we ervoor dat je data altijd beschermd is tegen ongeautoriseerde toegang en datalekken. En met onze 24/7 monitoring en ondersteuning sta je er nooit alleen voor als er toch iets misgaat.

Wil je weten hoe E-Storage jouw specifieke compliance-uitdagingen kan aanpakken? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend adviesgesprek waarin we je situatie analyseren en een oplossing op maat voorstellen.